ACTA - Anti-Counterfeiting Trade Agreement

              

Στις 16 Δεκεμβρίου υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ε.Ε. εξουσιοδότηση για την υπογραφή της συμφωνίας ACTA, δημοσιευμένη στο τέλος ενός δελτίου τύπου, το οποίο αφορούσε θέματα αλιείας και γεωργίας…
Η κίνηση αυτή φέρνει την συμφωνία αυτή ένα βήμα πριν από την έγκρισή της από τις χώρες μέλη της Ε.Ε. Μόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί τώρα να αποτρέψει την εφαρμογή της συμφωνίας αυτής. Το Ευρωκοινοβούλιο όμως πέρυσι είχε υπερψηφίσει δήλωση υποστήριξής της και δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα ορθώσει το ανάστημά του στα τεράστια συμφέροντα που την προωθούν.
Αλλά τι είναι η ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement – Εμπορική Συμφωνία Εναντίον της Πλαστογραφίας);
Πρόκειται για μια πολυμερή συμφωνία που αφορά τις 27 χώρες της Ε.Ε. και 10 ακόμα κράτη (ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικό, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, Ελβετία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Μαρόκο, Ν. Κορέα), η οποία, ενώ υποτίθεται έχει στόχο την «πλαστογραφία» προϊόντων (εμπορικών, CD κ.λπ.), στην πραγματικότητα καλύπτει και δημιουργεί ένα ενιαίο πλαίσιο παγκόσμιας προστασίας και εφαρμογής για θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας -από τα μουσικά πνευματικά δικαιώματα μέχρι τα γενόσημα φάρμακα. Προσδιορίζει μάλιστα κοινούς κανόνες ποινικής τους αντιμετώπισης. Τα υπόλοιπα κράτη πλην της Ε.Ε. έχουν επικυρώσει ή έχουν δηλώσει ήδη την πρόθεσή τους να επικυρώσουν την εν λόγω συμφωνία.
Δεν πρόκειται ουσιαστικά για μια συνήθη εμπορική συμφωνία. Απλά η μορφή της διακρατικής συμφωνίας χρησιμοποιείται για την παράκαμψη των συζητήσεων και του δημοκρατικού διαλόγου επί του θέματος σε κάθε μία από τις εμπλεκόμενες χώρες. Οι μόνοι που έχουν πρόσβαση στους διαπραγματευτές και τη διαδικασία είναι οι εταιρικοί κάτοχοι πάσης φύσεως πνευματικών δικαιωμάτων.
Είναι ένας τρόπος ακόμα να νομοθετούν οι ελίτ ερήμην των λαών και της κοινής γνώμης των χωρών τους, ένας τρόπος ακόμα να αναιρούνται στην πράξη οι δημοκρατικές διαδικασίες και η διαβούλευση. Στην τελική μορφή που θα έρθει προς ψήφιση, η μόνη επιλογή που θα δίνεται είναι είτε η ολική αποδοχή ή η συνολική απόρριψη των προβλέψεών της ACTA από τα επιμέρους κοινοβούλια.
Η διαδικασία της διαπραγμάτευσης της συμφωνίας είναι απόλυτα αδιαφανής: όχι μόνο δεν γνωρίζουμε ποιοι είναι οι διαπραγματευτές κάθε πλευράς και τι συζητούν, αλλά ακόμα και οι τοποθετήσεις επί της συμφωνίας παραμένουν αδημοσίευτες. Στις ΗΠΑ το αίτημα για δημοσίευση του κειμένου των συμφωνιών που συζητούνταν απορρίφθηκε και από την κυβέρνηση Μπους και από την κυβέρνηση Ομπάμα για «λόγους εθνικής ασφαλείας».
Η νομική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου έχει αρνηθεί να δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμά της σχετικά με την ACTA ισχυριζόμενη πως κάτι τέτοιο «θα διατάρασσε σοβαρά τη σύνθετη διαδικασία επικύρωσης της συμφωνίας της ACTA και των σχέσεων της Ε.Ε. με τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέλη, καθώς ίσως προκαταλάμβανε τις διαδικασίες επικύρωσης στις άλλες αυτές χώρες». Όχι μόνο δηλαδή η διαπραγμάτευση είναι μυστική, αλλά δεν θα πρέπει να ακουστεί και τίποτα το «δυσάρεστο» νομικά για τη συμφωνία αυτή, μην τυχόν και αποθαρρυνθεί κάποια χώρα από το να την προωθήσει…
Δεν είναι καν δυνατόν να μάθουμε ως πολίτες τις θέσεις που υποστήριξαν στις διαπραγματεύσεις οι εκπρόσωποι της Ε.Ε. ή κάθε άλλης χώρας. Ακούγεται πως οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές προώθησαν τις σκληρότερες προβλέψεις της συμφωνίας, π.χ. τις ποινικές κυρώσεις και για την υποβοήθηση ή την ενθάρρυνση για παραβίαση της πνευματικής ιδιοκτησίας…
Από διάφορες πληροφορίες που διέρρευσαν αυτό που έχουμε μάθει είναι ότι οι πιο ακραίες προβλέψεις της αρχικής διατύπωσης της ACTA έχουν αποσυρθεί, αλλά παραμένει ένας πυρήνας άρθρων που δημιουργεί προβλήματα λογοκρισίας, ελευθερίας πρόσβασης στο διαδίκτυο αλλά και κινδύνους ακόμα και για τη διακίνηση φθηνών γενόσημων φαρμάκων ή τον περιορισμό της χρήσης διαφόρων ειδών σπόρων για τη γεωργία…
Η ομάδα ψηφιακών δικαιωμάτων La Quadrature du Net αναλύοντας το κείμενο της τελικής συμφωνίας, αλλά και άλλες οργανώσεις που μάχονται εναντίον του περιορισμού των ψηφιακών δικαιωμάτων των πολιτών έχουν επισημάνει πολλά κρίσιμα ζητήματα που ανακύπτουν με τη συμφωνία. Μεταξύ αυτών:
1. Δημιουργία ενός ιδιωτικοποιημένου δικτύου λογοκρισίας: Οι πάροχοι διαδικτυακής πρόσβασης μετατρέπονται σε επιτηρητές των διαδικτυακών συμπεριφορών των χρηστών τους, καθώς γίνονται νομικά υπεύθυνοι γι’ αυτές. Αυτό θα αναγκάσει τους παρόχους να παρακολουθούν μαζικά και γενικευμένα τις δραστηριότητες των χρηστών τους, βάζοντας όρια εκεί όπου οι ίδιοι, αυθαίρετα, εκτιμούν πως πρέπει. Οι πάροχοι αποκτούν λοιπόν αστυνομικό ρόλο σε συνεργασία με κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων (ΚΠΔ) και επιβάλλουν ποινές (αίρουν την πρόσβαση σε χρήστες ή κλείνουν την πρόσβαση σε «προβληματικούς» για τους ΚΠΔ ιστοχώρους). Καθώς οι πάροχοι θα είναι υπό την ισχυρή πίεση των ΚΠΔ (κυρίως της μουσικής και κινηματογραφικής βιομηχανίας) θα εξωθηθούν σε φιλτράρισμα του διαδικτύου, μπλοκάρισμα «υπόπτων» ιστοχώρων (ή και απλά δυσάρεστων για τους ΚΠΔ). Πέρα από τους παρόχους, ανάλογες συστάσεις και απαιτήσεις από τους ΚΠΔ μπορούν να μεταφερθούν σε μηχανές αναζήτησης, διαφημιστές αλλά και εταιρείες μικροπληρωμών (Pay Pal κ.λπ.).
2. Στοχοποίηση εναλλακτικών δικτύων: Οι αναφορές σε «μέσα ευρείας διανομής για σκοπούς καταπάτησης πνευματικών δικαιωμάτων» δημιουργούν εύλογες ανησυχίες πως κάθε πλατφόρμα όπου δυνητικά θα μπορούσαν να υπάρξουν «παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων» θα μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο των σχετικών νόμων. Από πλατφόρμες blogging, δίκτυα P2P μέχρι προγράμματα ελεύθερου λογισμικού…
3. Παράκαμψη ισχύοντος ποινικού δικαίου: Επιβάλλει ποινικές κυρώσεις που παρακάμπτουν τις νομοθετικές διαδικασίες και εγγυήσεις της Ε.Ε. και των κρατών – μελών τους, κάτι που καθίσταται ακόμα πιο επικίνδυνο λόγω της ασάφειας των διατυπώσεων που χρησιμοποιούνται.
4. Μόνιμη παράκαμψη της νομοθετικής διαδικασίας: Μια επιτροπή της ACTA θα μπορεί να μεταβάλλει τη συμφωνία και μετά την υιοθέτησή της, κάτι που ουσιαστικά την καθιστά μη εκλεγμένο νομοθέτη. Πρόκειται για παράδοση λευκής νομοθετικής επιταγής σε ένα αδιαφανές και ελεγχόμενο από ιδιωτικά συμφέροντα σώμα.
5. Οι τελωνειακές αρχές αποκτούν αποφασιστική δικαιοδοσία για θέματα πνευματικών δικαιωμάτων των φορτίων που μεταφέρονται μέσα στην Ε.Ε. ή διά μέσου αυτής. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα π.χ. να μπορούν οι αρχές να κρατούν ή να κατάσχουν εμπορεύματα γενόσημων φαρμάκων, αλλά και σπόρων, απλά και μόνο με την καταγγελία, με κρισιμότατες συνέπειες για χώρες του Τρίτου Κόσμου και όχι μόνο…
Αυτό δεν είναι παρά ένα τμήμα των τεράστιων προβλημάτων που θα προκύψουν από την έγκριση της συμφωνίας ACTA. Η τελευταία δημοκρατική καταφυγή είναι πλέον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να απορρίψει τελεσίδικα τη συμφωνία αυτή. Είναι κρίσιμο λοιπόν και στην Ελλάδα, όπως και σε όλη την Ευρώπη, να τοποθετηθούν τα κόμματα και οι ευρωβουλευτές σχετικά με το θέμα αυτό. Ήδη βρισκόμαστε σε μια κρίση δημοκρατικής νομιμοποίησης στην Ε.Ε. Θα την ενισχύσουν περαιτέρω; Η ιστορία των ψηφοφοριών στο θέμα δείχνει πως οι ευρωβουλευτές της Ν.Δ. και του ΛΑΟΣ συστηματικά υπερψήφιζαν σχεδόν κάθε πρόταση υπέρ της ACTA που ετίθετο σε ψηφοφορία. Θα πρέπει να εξηγήσουν και να αιτιολογήσουν τη στάση τους και αν θα επιμείνουν σε αυτή…
Πρόσφατα άτομα και οργανισμοί που έχουν βραβευθεί τα προηγούμενα χρόνια με το Βραβείο Ζαχάροφ του Ευρωκοινοβουλίου για την Ελευθερία της Σκέψης έστειλαν επιστολή σχετικά με την ACTA στο σώμα. Η επιστολή αυτή καταλήγει:
«Ο εξαναγκασμός εταιρειών σε ιδιωτική λογοκρισία του Διαδικτύου χωρίς καμία δικαστική εποπτεία, προκειμένου να προστατευθούν παρωχημένα ως επί το πλείστον οικονομικά μοντέλα, θα αποτελούσε δυσανάλογη παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης, της πληροφόρησης και της επικοινωνίας. Η οδός αυτή πηγαίνει ενάντια στις ίδιες τις αρχές πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καθώς η Ευρώπη παλεύει με μια μείζονα κρίση ταυτότητας και αξιών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ιστορική ευθύνη. Απορρίπτοντας την ACTA οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι της E.E. θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διατήρηση της υποδομής που είναι απαραίτητη για το μέλλον των κοινωνιών μας και της δημοκρατίας μας…».
Του Μιχάλη Παναγιωτάκη (Η ΑΥΓΗ) http://is.gd/5mZAkY